Aktif güç - reaktif güç - Formüller

[Misafir]

ALTERNATİF AKIMDA GÜÇ

Alternatif akımda güç 3 e ayrılır;
1-Aktif Güç (Faydalı Güç) P
2-Reaktif Güç (Kör Güç) Q
3-Görünür Güç (Zahiri Güç) S

GÜÇ.ÜÇGENİ (kusura bakmayın resmi ekleyemedim)
P = S * cos& (W) Ip = I.Cos& (A)
Q = S * sin& (Var) Iq: I Sin& (A)
S² = P² * Q² (VA) I² = Ip²+Iq² (A)


1-AKTİF GÜÇ (W)
İşe yarayan güç olarakta tanımlanır.Akkor flamanlı bir ampulün yanması için şebeken çektiği güçtür.Yani elektrikli cihazlarda en çok tüketilen güçtür.Birimi watt(w) tır.P harfi ile gösterilir.

Tek fazlı sistemlerde
P = U * I *cos& (Cihazın Gücü = Şebeke Gerilimi * Cihazın Akımı * Cihazın güç faktörü) formülü ile bulunur.
Tek fazlı yani monofaze olan herhangi bir cihazın gücünü yada akımını yada çalışma gerilimini bu formülden bulabiliriz.Örneğin 220 V 2500 Watt gücündeki bir bir cihazın akımını bulalım. (cos& = 1 olarak alınmıştır kullanılan cihazın üzerindeki değere göre alınır)

2500 = 220 * I *1
I = 2500 / 220 *1
I = 11.3 Amper

Üç Fazlı sistemlerde
P = √3 * U * I * cos& formülü ile bulunur. Üç fazlı sistemlerde aktif güç bulunurken sistemin yada cihazın güç faktörü (cos&) de hesaba katılır. √3 ün ne olduğunu hiç karıştırmayalım kafalar karışmasın sadece üç fazlı sistemde tek fazdan çekilen akımı bulmak için kullanıldığını bilinmesi şimdilik yeter.

Örneğin 3 fazlı 50 kW lık bir motorun şebekeden çektiği akımı bulalım.(cos& motor etiketinde yazar biz 0.7 olarak alalım.)
(Motor gücü beygir (hp yada bg) olarak verilebilir.O zaman güce dönüştürmeniz gerekir. 1 hp = 736 w tır.Mesela 50 hp = 36.8 kW yapar.

50000 (50 kW) = 1.73 (√3) * 380 * I . 0.7
I = 50000 / 1.73 * 380 * 0.7
I = 108.6 Amper

Yani bu motor çalışırken pens ampermetre ile motorun ana şalterinin girişinden herhangi bir fazını ölçersek yaklaşık 108 amper gibi bir değer okuruz.

2-REAKTİF GÜÇ (Var)
İşe yaramayan güç olarakta tanımlanır ama aslında yaptığı iş büyük ve önemlidir.Bobinli olan bütün cihazlar (motorlarbalastlartrafolar vb..) görevlerini yerine getirebilmeleri için gerekli olan manyetik alanı şebekeden reaktif akım çekip tekrar göndererek oluştururlar.Şebekeden çekilip tekrar gönderilen bu reaktif akım işletmenin elektrik hatlarında ve beslendiği dağıtım trafosunda ek bir yük oluşturur ve gereğinden büyük seçilmelerine neden olur.Bunu önlemek için yani reaktif akımı şebekeden değilde işletmenin kendisi tarafından karşılanması amacı ile kompanzasyon tesisleri yapılır.Kompanzasyon ile reaktif akım şebekden çekilmez kondansatörler tarafından sağlanır ve işletme cihazlarına gönderilir.

Tek faz da Q = U * I * sin& formülü ile bulunur
Üç faz da Q = √3 * U * I * sin& formülü ile bulunur.

3-GÖRÜNÜR GÜÇ (VA)
Aktif güç ile reaktif gücün birleşiminden oluşur.Bir çok bobinli cihazın üzerinde gücü görünür güç olarak yani VA (volt*amper) cinsinden yazar.Biz ise bu gücü aktif güce çevirerek hesaplamaları yaparız.Sistemin çektiği güçten akıma kadar her şeyi görünür güc ile değil aktif güç değerleri ile hesaplanır.

Örneğin 100 kVA gücünde bir cihazın çektiği akımı bulalım.( cos& = 0.8 )

P = S * cos&
P = 100000 * 0.8
P = 80000 W = 80 kW bulunur.

NOT : Arkadaşlar burda cosQ yaklaşık değerlerde alınmıştır.Uygulamada sistemin cosQ ölçülmelidir yada cihaz etiketlerinden alınmalıdır.CosQ yi bulma yöntemi cosQmetre ile yada reaktif güç kontrol rölesini sisteme bağlayarak üzerinden okumaktır.