Trafolar işletme topraklamasız çalışırmı?

[admin]

Soru şudur: örneğin 1000kw bir dağıtım trafosunu işletme topraklamasını bağlamdan devreye alıp fabrikaları beslesek tam yükte de çalıştırsak ne gibi sorunlara yol açar?

Normal olarak çalışır.Faz,toprak arasında bir izolasyon hatası oluştuğunda bir potansiyel fark olmadığından sistem normal çalışmaya devam eder.Bu arıza varken diğer fazlardan birisi ile temas eden kişi 2 faz arasına girmiş olur.Ayrıca trafo faz faz kısa devresine maruz kalmış olur.Avantajları ollduğu kadar dezavantajlarıda var.

pirimer ve sekonder sargılar kapasitif olarak etkilenecek , yıldırım düşmelerinde sekoder sargıları yıldırım gerilimlerine maruz kalacak ve can güvenliği açısından çok büyük tehlike arz edecektir.
kendi görüşüm olarak hep şunu söylerim.bina girişlerinde dağıtım yapılmadan topraklama ile nötür birletirilip sonra dağıtım yapılmalıdır.burada amaç nötür iyi toraklamak, bina içinde toprak ile nötür arasında gerilim farkını ortadan kaldırmak ,yıldırımlardan az etkilenip can güvenliğini artırmak ve cihazları korumaktır.herkeze saygılar.

Sistem dengeli yüklü ise,normal olarak çalışır.Dengesizlik miktarına göre,yıldız noktası kayacacağından,
faz gerilimleri farklı olur.En önemli sakıncası,tksyn arkadaşımın belirttiği konudur.Böyle bir sistem çalıştı-
rılmak isteniyor ise,kaçak akım koruma düzeneği ile emniyete alınması gerekir.

böyle bir sistemde toprak olmadığından dolayı arkadaşın dediği gibi nötr e dokunduğunda çarpılma falan olmaz dolayısıyla kaçak akım koruma düzeneğide iş iş görmez. Buda şöyle gelişir topraklama denilen şey
kısacası kaçak akımın toprak üzerinde trafonun yıldız noktasına yani notr buşingine ulaşmasıdır. elektriğin izlediği toprak yoludur ve biz bunun için faz a dokunduğumuz da çarpılırız biz bu yolu kesersek yani trafonun çıkışını topraklamazsak bu yol bozulur ve kaçak akım rölesi faz toprak arızasını görmez yalnızca faz faz yada faz nötr arızasını görür yani fazlar arasına veya faz nötr arasında bizim çarpıldığımıaı görür
birde trafonun yıldızını topraklamak dengesiz yüklerde oluşan fazlar arasındaki arasındaki gerilim farkını yok etmez

işletme topraklaması olmadan trafo normal çalışır ama dengeli yükler olması gerekir
sistemde dengesiz yükler varsa yıldız noktası kayar ve trafonun nötüründe enerji olur
buda istenmeyen bi durumdur
hem tehlikeli olur hem hassas cihazları yakar

trafonun yıldız noktasındaki akımın sıfır olma ihtimali bence çok düşük.bütün fazlarda aynı güçte yükler varsa bile hepsi aynı anda çalışmaz ise yıldız noktasında mutlaka bir dengesizlik akımı olacaktır

Ek olarak, harmonikler işin başka bir boyutudur. Eğer tesiste harmonikler mevcutsa, 3 ve 3'ün katı harmonikler trafonun yıldız noktasından giderler ve burada aşırı yüklenmeye neden olurlar. Bunun önlenmesi için trafonun sekonder kısmı üçgen bağlanmalıdır. Yıldız bağlı ise nötr de aşırı yüklenmenin önlenmesi için yıldız noktası topraklanmalıdır.

Yıldız noktası topraklaması toprak temaslı arızalarda sağlam olan fazların toprağa karşı geriliminin yükselmesini önlemek için yapılır.Eğer topraklama yapılmazsa herhangi bir toprak arızasında sağlam olan fazlarda toprağa karşı faz arası gerilimle karşılaşılır.Böyle çalışan şebekeler vardır buna IT şebeke denir ve bu şebeklerde kullanılan teçhizatın izolasyonu en yüksek sistem gerilimine dayanacak izolasyonda olması istenir.

toprak bağlantısı olmayan bi trafo hangi gerilim bandında olursa olsun trafo değildir. çünkü trafo hesaplarıyla formulleriyle üretilerek adını alan bi cihazdır. toprak bağllantısı yapmadığın trafodan beslenen yerler 1- hatalı ölçüm verir 2- devrelerin hiç birisi sağlıklı çalışmaz 3- devreye bağladığın bütün 3 fazlı cihazlar topraklı haliyle kıyaslanayamacak derecede risk altındadır. 4- hiç bir alçak gerilim devresi 3 faza dengeli düşmez ve bu yüzden trafoyu direkt olarak intihara sürmüş olursun ( yük trafonun gücüne göre çok hafilf olmadığı sürece) türkiyede şehir şebekelerinde yaşanan dengesizliklerin birinci nedeni bu toprak sorunudur. her bölgede tedaş ve teaş ait topraklama değerleri bu yüzden vardır. bir topraklama sistemi kuracağın zaman bu yüzden teaş yada tedaşa gidip topraklama değeri alman gerekir.

topraklamanın yapılması ile, dengesiz yükten dolayı, tr fazlarında meydana gelen gerilim farkı,yani yıldız noktasının kayması ortadan kalkacakmış gibi bir algılama gördüm. topraklamadan dolayı, tr yıldız noktasının değişeceğine,dengeleneceğine inanmıyorum.
yıldız noktası topraklı olmayan trafoyu olduğunca dengesiz yüklesek,
yıldız noktası kaysa, sonra bu yıldız noktasını toprağa bağlasak,ne değişir? bence hiçbirşey değişmez. çünkü tamamlayacağı devre yok,yıldız notasından toprağa bir akım akmaz.nasıl akım akar? fazlardan birinde toprağa kaçak olursa o zaman akar.
bana göre tr yıldız noktasının toraklanmasının asıl sebebi, can güvenliğinin sağlanması , cihaz ve tecizatın korunması için yapılmaktadır.

Ben de bu fikre katılıyorum. Çünkü yıldız noktasının nötrlenmesi ile topraklanması karıştırılıyor. Yıldızı nötrlersen o zaman yıldız noktasından akım akar. Ancak topraklama yaparsan sadece teçhizat koruma amaçlı olur. Bu da işletme topraklamasıdır.

bu şekilde çalışan trafolara izole sistem diyoruz.TEİAŞ sisteminde bu şekilde çalışan trafolar var fakat bunların koruması bara gerilim trafoları veya trafoların önüne konulan gerilim trafolarının açık üçgen sargıları ile yapılmakta. bu korumaya rezidüel koruma deniyor. tknsyen arkadaşımızın dedikleri çok doğru herhangi bir faz toprak kısa devresinde arıza akımı toprak üzerinden dolaşamayacağından bu arıza akımları diğer fazlara yansır ve bu fazlarda gerilim yükselmesine neden olur. dolayısıyla faz faz kısa devresi olmuş olur. ve bu durum trafoyada herhangi bir zarar vermez. fakat insanlar için tehlikelidir.çünkü arıza noktasına temas edecek herhangi bir canlının zarar görmesine yol açar.
bunun içinde yukarıdada dediğim gibi rezidüel gerilim koruması denen koruma uygulanmaktadır.
TEDAŞ konusundada sizin trafonuzun bağlantı grubu DYn gibiyse zaten primer tarafı izole sekonder tarafındada bahsettiğim koruma varsa yıldız noktasını topraklamaya gerek yok.

3 fazlı sistemde trafonun yıldız noktasına topraklama yapılması gerekir (buna işletme topraklaması denir).işletmede dengesis bir yük dağılımı olduğunda, faz-faz arası ----faz-nötr arası gerilimlerde kaymalar yani nötr noktasında gerilim indüklenir.faz-nötr arası 220v olması gerekirken 240-245v meydana gelir buda hassa elektronik cihazlarda koruma yok ise maddi zarar verir.ama işletme topraklaması düşük ohm olarak uygulanırsa nötr noktasında meydana gelen gerilim indüklenmesini toprağa boşaltır ve cihazlar zarar görmez.işletme topraklamasının değeri 0 ile 2,2ohm olması gerekir.


Saygılar (bu bilgiler derlemedir)